Batata edo patata gozoa (Ipomoea batatas) konbolbulazeoaren familiatik datorren barazki bat da, azala hartsua eta horixka edo laranja kolorekoa. Karbohidrato asko ditu barazki honek, eta 0,5 eta 3 kilogramo artean pisatu dezake. Denak txundituta uzteko, ama eta izeba bisitan datozenerako, ligatzeko ere bai agian… Segi gozo, segi fin eta on egin! 🙂
…
Osagaiak
Batata edo patata gozoa
Tipula
Perretxikoak/txanpiak
Atuna (lata 1)
Gatza
…
Errezeta
Batata azal eta guzti uretik pasa garbitzeko eta lehortu ondoren, laban zorrotz edo sardexka batekin zulatu. Gatza apur bat hartu eskuetan eta batata igurtzi. Oliba olio pixka bat hartu eskuetan eta berdina egin.
Labea prestatu eta berotzen denean batata sartu eta 200 gradutan 45 min labean eduki. Batataren tamainaren arabera 5-10 minutu gehiago eduki beharko dugu barruan.
Batata labean egiten den bitartean, tipula txikitu eta olio bero pixka batean biguntzen jarri. Honi perretxikoak txikituta bota eta nahastu egin arte. Azkeneko momentuan atuna bota eta nahastu.
Batata eginda dagoenean, platerean jarri eta erditik ebaki. Bi aldeak harrotu eta gainetik bota zartagian egin dugun nahasketa.
On egin!
…
Kasu!
Alternatiba bezala, atuna beharrean oilasko zatiak (aldez aurretik frijituta), edo/eta gazta birrindua erabili dezadezu. Erabat beganoa egiteko adibidez, hirugarren berdura bat txikitu eta gehitu tipula eta perretxikuei.
Proportzioa masarako: irin neurri 1 x 1/2 ur neurri
…
Errezeta
Garbitu zerbak eta moztu hostoak (hauek aurrerago erabiliko ditugu). Zati zuria moztu makiltxo txikitan.
Irakin uretan gatzarekin, eta egosi ondoren, utzi iragazki batean, ura gal dezaten.
Prestatu masa. Ontzi batean, nahastu irina ur hotzarekin eta gatza pixka bat bota. Masa homogeneoa denean, gehitu zerba zatitxoak. Oraindik ur asko badute, sikatu sukaldeko paperarekin.
Labe-erretilu bat olio ugarirekin busti, eta irin pixka bat bota gainean, masa itsatsi ez dadin. Labe-papera ere erabil dezakezu. Bota nahasketa. Zentimetro erdi baino gutxiagoko lodiera izango da egokiena testura kurruskaria eta arina lortzeko.
Sartu erretilua aldez aurretik berotutako labean eta utzi ordu erdiz (180 gradu) baina tarteka begiratu, erre ez dadin.
Bitartean, irakin zerba hostoak gatzdun uretan. Zati zuria egosteko ur bera berrerabil dezakezu gatz pixka bat gehituz. Minutu gutxira eginda egongo dira. Hozten utzi.
Azenarioa garbitu eta birrindu. Gehitu hoztutako zerba hostoak eta bota ozpin-olioa.
Zerbitzatu gailetatxoak entsaladatxoarekin batera.
Kasu!
Alternatibak: Zerben ordez, kuiatxoa ere erabili dezakegu.
Ura, wakamea eta olo-malutak gehitu, eta 15 minutuz sutan eduki.
Gehitu osina eta egosi 2 minutuz.
Sua kendu eta misoa gehitu, ondo nahastuz eta olo-esnea bota, zopa krematsuagoa nahi badugu.
Nahastu eta zerbitzatu.
…
Kasu!
B bitamina, C bitamina, K bitamina, kaltzioa, magnesioa, manganesoa eta zuntza bezalako elikagaien iturri dira osinak. Antiinflamatorioak eta antihistaminikoak ere badira, eta diuretikoak baita ere.
Datil eta intxaur pastela RZ gaurkoan dakarkizugun postrea, piscolabis edo mokadutxoa noiznahi egiteko pastel goxo honen errezeta hain zuzen ere. Errezeta goxoa duzu zinez, datilak eta intxaurrak erabilita printzipioz, zeure esku innobazioa osagai aukeraketan, ama eta izeba bisitan datozenerako, denak txundituta uzteko aproposa, pandemia egoeratan gozatzeko eta ligatzeko ere bai agian… Segi gozo, segi fin eta on egin! 🙂
…
Osagaiak
dozena erdi datil
katilukada intxaur
2 katilu irin
bikarbonatu koilarakada txiki 1
olio begetal katilu 1
arrautz 1
kanela, kurkuma, gengibrea
labeko papera
…
Errezeta
Bowl baten nahastu dena. Datilak, intxaurra txikituak, irina, bikarbonatua, olio begetala, arrautza, kanela, kurkuma, gengibrea…
Laberako moldetxo batean gainean labe papera jarri eta olio apurtxo batez igurtzi, nahasketa bertan bota eta bi goilaraz forma eman masari.
Labean 40 minutuz 180º gradutan eta hortxe.
…
Kasu!
Epela mundiala dago. Esne edo kafean bustitzeko ere primerakoa.
…
Akaso!
Datil eta intxaur pastela barrita forman ere akaso…
Makrobiotikayin eta yang izeneko printzipioan oinarritutako elikatu eta bizitzeko modu bat da, yin eta yang elikagaiak bereizten dira, hotzak eta beroak, eta horien arteko oreka bilatzen da ongizatea eskuratzeko. Bereziki zerealak eta horien artean arroza lehenesten ditu, orekarako beste barazki eta labore naturalak erabiliz. Makrobiotika George Oshawa japoniarrak (1893-1966) landu, aurkeztu eta eman zuen aditzera.
Barazki krepeak edo barazki krepak RZ makrobiotikoa dakarkizugu gaurkoan, bazkari edo afari arin, osasuntsu eta gozo-gozoa, makrobiotikamundua eta printzipioak ezagutzen hasteko aukera izan dugu eta makrobiotika errezeta sortarekin darraigu… Erraza, ama eta izeba bisitan datozenerako, denak txundituta uzteko primerakoa… Segi gozo, segi fin eta on egin! 🙂
…
Osagaiak
Sarrazeno gari-irina (baso handi bat)
ura
gatza
olioa
barazkiak (aurreko eguneko soberak edo etxean dauzkagunak)
…
Errezeta
Alde batetik berdurak prestatuko ditugu. Aurreko egunean sobratu zaizkigun berdurak erabili ditzakegu edo etxean daukaguna erregosita utzi alde batean.
Krepeak egiteko:
Sarrazeno gari-irina baso bat plater sakon edo bowl batean jarri.
Erdian zuloa egin ukabilarekin eta gatza pitin bat bota.
Egin dugun zulora ura gehitzen joan eta nahastu barilla batekin.
Ura pixkanaka bota irin guztia nahastuta geratzen den arte.
Zartagin txiki bat berotzen jarri eta bero-bero dagoenean olio tanta bat bota, eta segidan egin dugun irin-krema bota erdian, sakabanatu zartagina mugituz hau estali arte.
Estali eta egiten utzi 10 minutu.
Buelta eman eta beste aldea egiten utzi beste 5-10 minutu.
Plater batean zerbitzatu eta gehitu aldez aurretik prestatuta geneuzkan berdurak.
Krepea tolestu fajita edo enpanada baten forman.
…
Kasu!
Bazkari edo afari arin, osasuntsu eta gozo-gozoa! Aurreko egunean sobratu zaizkigun berdura edo barazkiak erabili, edo etxean daukaguna… Gure adibidean humus apurtxo bat zabaldu dugu krepean. Gazta krema ere erabili dezakezu.
Alde batetik ontzi bero batera olio pixka bat eta txikitutako tipula erdia botako ditugu.
Nahastu tipula beratu arte.
Gehitu txikitutako kalabaza zatiak, nahastu eta gatzatu.
Ur pixka bat bota kalabaza estali arte eta egiten utzi (30-40 min).
Bexamela egiteko:
Bestalde, egositako arrozari ura gehitu eta birrindu krema arin bat lortu arte (hau izango da gure “esnea”).
Berotutako ontzi batean olioa eta ondo txikitutako beste tipula erdia bota. Hau beratzean gatzatu eta irina gehitu (goilarekada pare bat) eta gure arroz-krema botatzen joango gara poliki-poliki nahastuz eta bexamel loditasuna lortu arte.
Kalabaza eginda dagoenean, ura soberan badago hau kendu eta gorde beste errezetaren bat egiteko (zopa edo beste kremaren bat) eta bota gainetik egin dugun bexamela.
Errezeta hau bere horretan zerbitzatu dezakegu edo labean sartu gainkaldea apurtxo bat txigortzeko.
…
Kasu!
Etxeko txikiak barazkietara ohitzeko errezeta bikaina eta laktosarekiko intolerantzia dugunontzat alternatiba oso interesgarria!
Gure eskuetara iritsi diren orri zahar koipetsu batzuetatik Amonaren errezetak berreskuratu ditugu eta hemen dakarzkizugu, edonorena izan litekeen amonaren jakintza, eskua, maitasun eta goxotasunaz…
Gaurkoan Amonaren errezeta baten aldaera dakarkizugu, Amonaren garbantzu Chowderra, errezeta erraza eta osasuntsua, ohituraz arraiarekin egitekoa, baina geuri amonaren erara gustatzen zitzaigunez garbantzuekin soilik, hona hemen zeuretzat. Chowderra zopa eta krema baten artean kokatuko genuke, erdibidean. Definizioz Chowder-a zopa lodi bat da, esnez edo kremaz, itsaskiz eta barazkiz prestatua, gailetak ondoan (ship biscuits edo saltine crackers deitutakoak dira ohiko batzuk). “Chowder” Frantsesetik datorren hitza dela diote, chaudière itzulita ‘pote’ litzake eta chaud ‘beroa’… Irlandan seafood chowder delakoa oso ezaguna da (arrai zopa loditxo antzekoa); eta prestaera ezberdinak daude Kanada eta Estatu Batuetan ere bai. Ingalaterra Berrian adibidez txirla txikituekin eta patata txikituekin egin ohi da, esne eta esnegain base batean, askotan gurin kantitate txiki batekin nahastuta. Esan bezala errezeta erraza, aproposa ama eta izeba bisitan datozenerako, ligatzen laguntzeko, parranda osterako ere bai… Izan gozo, gozatu eta on egin! 🙂
Beste chowder arrunt batzuk arrainak, txirlak eta beste itsaski-motak erabiliz ere egitea oso ohikoa da, arkume edo txahala, garagardoz eginak ere bai, txirlen ordez artoa ere erabiltzen da zenbait lekutan.
AMAMAREN ETXEKO NEURRIAK
Kafe koilarakada bat 5 gr.
Postre koilarakada bat 10 gr.
Zopa-ontzi koilarakada 15 gr.
Kafe kikara bat 100 gr.
Katilukada bat, 250 gr.
20 gr gurin, pospolo kaxa baten baliokidea da.
100 gr gazta, tabako kaxatxo baten baliokidea da.
Tomate estandar batek 100 gr. inguru pisatzen ditu.
Tamaina estandarreko 4 patatak 500 gr. inguru pisatzen dute.
Laranja estandar batek 200 gr pisatzen ditu.
Behatz loditik hatz erakusleraino iristen den azenario batek 50 gr. inguru dauzka.
Hozkailuan duzun kalabaza eta brokolia berrerabiltzeko 3 errezeta azkar –
Gaurkoan, hozkailuan gordeta duzun kalabaza eta brokoli hori berrerabiltzeko 3×1 errezeta eta plater begetarianoa dakarzkizugu. Errezeta bakarrarekin hiru plater ezberdin egingo ditugu, salda bat, krema bat eta pastarako saltsa gozo bat, erraz eta azkar egitekoak. Brokolia horitzen hasten denean erabiltzeko primerako aukerak, ama eta izebari gustatuko zaie bisitan datozenean, denak txundituta uzteko, eta ligatzeko ere bai agian… Segi gozo, segi fin eta on egin! 🙂
…
Osagaiak
kuia edo kalabaza
brokolia
tipula
azenarioa
gatza
olio apurtxo bat
ura
pestoa
fideoak, ogi xigortua, edo oloa
…
Errezeta
Kalabaza, brokolia, tipula, azenarioa (edo soberan duzun porru edo antzekoren bat ere) moztu zati txikitan.
Ontzi baten olio apur batez moztutako tipula sueztitu.
Gainontzeko barazkiak gehitu, dena nahastu eta urez estali, utzi sutan 15-20 minutu barazkiak xamurtu arte.
Errezeta -> Krema
Barazkiak egosteko erabilitako ura beste ontzi batera pasa.
Barazkiak ditugun ontzira gehitu pesto koilarakada bat, dena nahastu eta txikitu/birrindu/trituratu.
Tosta edo ogitan jartzeko aproposa…
Errezeta -> Pasta saltsa
Pasta saltsa egiteko barazkiak egosteko erabilitako barazkien ur apurtxo bat bota zure gustura eta nahastu guztia.
Pasta laguntzaile bikaina.
Errezeta -> Salda edo zopa
Ontzi batean dugun barazkiak egosteko erabilitako ura, salda gozo bat edo zopa bat egiteko erabiliko dugu.
Barazki urari gehitu zuk nahi dituzun fideoak, ogi xigortua, edo oloa (avena).
Kazola batean, ura eta ardoa isuri eta haietan egosiko ditugu azukrea eta kanela.
Irakiten hasi orduko erantsiko ditugu mertxika-zati lehorrak. 20 bat minutuan edukiko ditugu gai guztiak, irakin arinean egosten.
Haien ostean erantsiko ditugu aran eta mahaspasak eta piku lehorrak, beste 20 bat minutuan edukitzeko.
Udareak edo sagarrak erantsiko ditugu azkenik, zurituak eta zatituak. Beste 20 bat minutuan edukiko dugu guztia egosten.
Haien buruan, kazola epeltzen utzi eta prest edukiko dugu orduan konpota, izozkiarekin edo saltsa ingelesarekin jateko.
. ..
Kasu!
Konpota zuzenean potean egin eta gorde.
…
Akaso!
Gabonetako egun hauetarako oso aproposa eta RZ erraz-errazik bada hauxe, Atzoko sobrak RZ, hintzak hik…
Postre RZ sailtxo motz batez bukatuko dugula urtea eta, gaurkoan gabonetako altxor seinalatu horietakoa den Gabonkonpota RZdakarkizugu. RZ erraza eta denak txundituta uzteko primerakoa, ama eta izeba batez ere… Segi gozo, gozatu gabonak eta on egin!
Jarri txitxirio-irina, gatza, espezie, legamia malutak eta ehotutako piper pixka bat ontzi batean. Nahastu haga batzuekin eta gehitu ura eta limoi zukua. Ondo nahastu masa likido lodi samarra lortu arte, pikor lehorrik gabe.
Garbitu eta lehortu kalabazinak. Birrindu edo txiki-txiki zatitu.
Oso ondo nahastu dena ore mamitsu bat lortu arte.
Aurre-berotu labea 180 ºC-tan.
Zartagin baten olioa, ondoren orea bota eta ondo banatu. Egosi orea su baxu-ertainean.
10 minutu igarota, ertzak dagoeneko ondo gorrituta daudela ikusten dugunean, sartu labean, grill-arekin ahal baduzu, eta labearen goi partean. Utzi minutu batzuk labean tortilla egiten buka dadin.
Plater handi batean zerbitzatu.
…
Kasu!
Zartaginean orea egiten dihardugula erdialdetik burbuila egiten badu, jaitsi sua pixka bat.
Beratu soja ontzi handi batean, puztu ahal izateko, estali ur askorekin edo barazki-salda batekin, eta gorde.
Bitartean, garbitu, lehortu eta moztu kuiatxo edo kalabazina; Moztu erditik, moztu berriro erdi bakoitza lau atal luze lortzeko eta gutxi gorabehera lodiera bereko zatietan, ez oso mehe.
Baratxuria xehatu. Jarri oliorik gabeko zartagin handi batean martorri eta kumino haziak, su ertainean berotu eta utzi pare bat minutuz.
Kendu eta xehatu pixka bat mortero batean, edo koilara baten atzealdearekin. Sesamo gordina erabiltzen badugu, tostadak ere bai.
Zartagin berean olio pixka bat berotu, gehitu tomate-pasta, haziak baratxuriarekin eta utzi minutu batez su ertainean gorritzen.
Azkar gehitu kalabazinak, ondu eta salteatu, etengabe nahastuz.
Ondo xukatu soja eta gehitu zartaginean, ondo irabiatuz dena sartzeko.
Gehitu ozpina, soja saltsa eta limoi apur bat.
Eman beste piper kolpe bat eta erregosi osoa minutu pare bat gehiagoz. Gehitu sesamo txigortua.
Zerbitzatu.
…
Kasu!
Pastarekin nahastu dezakezu, primerakoa. Testuradun soja osagai ona da eta bere formatu lehorrean denbora luzez kontserbatu daiteke arazorik gabe. Azkar egosten da eta mila prestaketari gehi dakiokegu.
Labea berotuko dugu lehenik, 180º-ko tenperaturan.
Erretilu batean ipiniko ditugu zortzi sagarrak, osorik, ongi garbitu eta lehortu ondoan. Labana batez ebaki bat egingo diegu zabalera osoan, labainaren ahoa gehiegi sartu gabe, erretzerakoan lehertu gabe amore eman dezaten.
Gainetik azukrea hautseztatu, pattarra eta ura isuri, eta sartuko ditugu labean, 35 bat minutuan (ordubete ere bai gustuaren arabera), ongi egin daitezen arte.
Sagar errea
Kasu!
Amonaren errezeten artean honakoa aurkitu dugu, azukrea beharrean gatz apurtxo bat botata, sagarraren zapore gozoa indartzen da eta ez omen du ezer gehiago behar… Ez azukre, ez pattar, ez urik… Egin proba ea… (gu konbentzitu gaitu…).
Olo gailetak RZ gaurkoan dakarkizugun errezeta, errezeta makrobiotikoa, mahaspasak erabilita printzipioz, baina datilak oso gustoko ditugunez gaurkoan datilak erabiliko ditugu gaileta goxo hauek egiteko. Ama eta izebari gustatuko zaie bisitan datozenean, denak txundituta uzteko, aproposa pandemia egoeratan gozatzeko eta ligatzeko ere bai agian…
Ezetuta dagoenean turmix-etik pasa krema bat egin arte.
Bowl baten olo 100 gr lehorrak eta egindako olo krema nahastu. Datilak eta intxaurrak txikitu eta bowl-era gehitu guztia, pipak ere bai. Masa oso likido balego irina bota.
Labeko bandeja gainean labe papera jarri eta olio apurtxo batez igurtzi.
Bowleko nahasketari bi goilaraz gaileta forma eman, eta labeko paperean jartzen joan gaileta masak.
Labean 15-20 minutuz egin 180º gradutan.
Hozten utzi eta prest.
…
Kasu!
Gaileta hauek osasuntsuak dira oso, baina gozozalea bazara eta nahi izan ezkero azukrea edo txokolatea erabili ditzakezu.
…
Akaso!
Postre errezagorik behar baduzu hemen gure bikote famatsuaren aukera …
Tarta molde bat, labean berotutako masa hautsiaz edo hostore masaz estalia
2 tipula ertain, xerratan moztuak
Baratxuri ale bat, txikitua
Perrexil xehatua
4 koilarakada oliba olio
Gatza
…
Errezeta
Onddoak garbituko ditugu aurrena. Txapelak gorde eta zurtoinekin xerrak egingo ditugu. Zurtoin xerrak salteatu, kazola batean, 2 koilarakada oliotan, su bizian, pixka bat gorritzen diren arte. Gatza eman eta geroko gorde.
Kazola berean gainerako oliba olioa, baratxuria eta tipula erantsi, eta su ez oso bizian jarri. Gazitu. Frijitu dadila dena poliki-poliki, barazkia ongi egina dagoen arte, hau da, aski murriztua eta belztua gelditzen zaigun arte. Belzteko, azkeneko momentuan, sua bizitu. Karamelu itxura hartuko du. Guztira ordubete behar dugu denerako. Orduan, aldez aurretik salteatu ditugun onddo zurtoinak gehitu, perrexilarekin. Ongi nahasiko dugu. Epeltzen utzi gero.
Orduan, onddoak eta tipula labean berotutako moldean sartu. Sukaldeko ohol batean, labana zorrotz batekin, onddoen txapelak zentimetro bateko xerratan moztuko ditugu, ongi gazitu eta oliba olio gordin pixka batekin busti. Txapelen xerrak luze-luze paratuko ditugu tipularen gainean, sagar tartan egiten dugun bezala, onddo xerrak sagar puskak balira bezala, hau da, hutsunerik utzi gabe.
Nahi baduzue, horrelaxe sartuko dugu tarta labera, edo, nahiago izanez gero, baso txiki bat esnegain likido erantsiko diogu gainetik tartari. Bakoitzak nahi duen bezala.
200 graduan eduki tarta labean, 15-20 minutuz, tarta azala pixka bat txigortzen den arte. Oliba olioaz maneatutako entsalada berdearekin eta gazta onduaren xerra fin-fin batzuekin zoragarri.
Onddo pastela
Kasu!
Errezetaren argazki batean gazta ere ageri da, azalekoan ez, gaztazaleoi gustatuko zaizue baina onddoaren zaporea asko jesten du… Zerorrek egin proba.
Egun hauetan praktikan jartzen ari gara oporretan ezagutzen hasitako makrobiotika mundua, eta gaurkoan hanburgesa makrobiotikoa RZ dakarkizugu, bageneukan gogoa egia esateko. Aukera ezberdinak daude haragirik gabe hanburgesak egiteko, eta hemen guri asko gustatu zaigun bat, aurretik dauzkagun barazki sobrak erabiliz egingo duguna, arroza eta azukiekin batera. Erraza, denak txundituta uzteko primerakoa, ama eta izeba bisitan datozenerako, ligatzeko … Segi gozo, segi fin eta on egin! 🙂
…
Osagaiak
tipula
azukia (aurretik egina)
arroza (aurretik egosia)
barazkiak (sobratutakoak)
tamaria
irin integrala, zenteno edo espelta
oliba olioa
gatza
…
Errezeta
Tipula zatitu eta zartagitik pasa.
Hanburgesa egiteko aurretik egindako arroza, azukia, barazki sobrak, zartagitik pasatako tipula nahastu bowl batean, tamaria bota, eta guztia eskuekin ondo nahastu bola handi bat egin arte.
Bola handi hori lau zatitan banatu eta zati bakoitzari hanburgesa forma eman.
Makrobiotikayin eta yang izeneko printzipioan oinarritutako elikatu eta bizitzeko modu bat da, yin eta yang elikagaiak bereizten dira, hotzak eta beroak, eta horien arteko oreka bilatzen da ongizatea eskuratzeko. Bereziki zerealak eta horien artean arroza lehenesten ditu, orekarako beste barazki eta labore naturalak erabiliz. Makrobiotika George Oshawa japoniarrak (1893-1966) landu, aurkeztu eta eman zuen aditzera.
Taloa egin. Bowl batean irina eta gatz pixkat jarri, nahastu eta erdian zulo bat egin, bertan ura bota eta nahasten joan masa egin arte. Masa hartu eta bola forma eman, bola bakoitza txapaldu talo fiorma definitboa eman arte.
Zartagi batean buelta eta buelta taloa egin.
Bitartean beste zartagi batean, olio pixka batez tipula xerratan frijitu su ertainean. Pixka bat egin denean gatza geitu eta aurretik xerratutako kalabaza geitu.
Utzi egiten 10-15 minutu zartagia apurtxo bat mugituz.
Azken unean tamari pixka bat bota eta amaitzeko intxaurrak geitu.
Guztia taloaren gainean bota eta zerbitzatu.
Kasu!
Base bezala erabili daiteke eta kalabazaren ordez nahi duzuna geitu, adibidez: kalabazina, porrua edo lekak.
Akaso!
Talo masa tradizionala nola egin:
Loramendi elkartearen eskutik, Karmele Ilarduia, Jobita Artabe eta Karmele Unzuetak talo masa nola egin erakusten … Egun batetik bestera ikastea ezinezkoa da, eta sarritan egin beharra dago ongi ikasteko.
Ttakun kultur elkartearen eskutik 3 talogile esperimentatuk modu errazean taloak nola egin azaltzen dizute.
Masa edo orea egin. Bowl batean irina eta gatz pixkat jarri, nahastu eta erdian zulo bat egin, bertan ur hotza bota eta nahasten joan masa, nahikoa likido geratu behar da oraindik.
Labeko bandeja batean papera jarri eta sukaldeko brotxa batez olioa zabaldu azalera guztian.
Sagarrak zatitu, zartagitik pasa gatza pixka batez.
Aurretik egindako masari sagarrak, intxaurrak txikituta eta kokoa nahastu.
180ºc-tan berotutako labean sartu 15-20 minutuz.
Tarta labetik atera eta zatitu.
…
Kasu!
Gozozaleentzat, pasak edo datil txikituak geitu litezke sagar, intxaur eta kokoaz gainera.
Makrobiotikayin eta yang izeneko printzipioan oinarritutako elikatu eta bizitzeko modu bat da, yin eta yang elikagaiak bereizten dira, hotzak eta beroak, eta horien arteko oreka bilatzen da ongizatea eskuratzeko. Bereziki zerealak eta horien artean arroza lehenesten ditu, orekarako beste barazki eta labore naturalak erabiliz. Makrobiotika George Oshawa japoniarrak (1893-1966) landu, aurkeztu eta eman zuen aditzera.
Gure eskuetara iritsi diren orri zahar koipetsu batzuetatik Amonaren errezetak berreskuratu ditugu eta hemen dakarzkizugu, edonorena izan litekeen amonaren jakintza, eskua, maitasun eta goxotasunaz ..
Ananalau trontzatan moztu; ez daitezela finegiak izan. Trontza bakoitzari azala kendu, eta erdian duen zati gogorra aizto baten laguntzaz txukun-txukun kendu.
Zaratagin bat sutan berotzen jarri; bertara goilaratxo txiki bat gurin gehitu, eta, gurina urtzen hastean, anana zatiak zartaginera gehitu, goilarakada bat azukrerekin batera. Gurina eta azukrea erretzean, anana karamelizatuko da; orduan, ananari buelta eman eta beste aldetik ere minutu eskas batez gorritu. Pauso bera jarraitu gainontzeko hiru anana zatiekin, aldika gurina eta azukrea gehituz.
Anana guztiak gorrituta ditugunean, gorde. Erabili dugun zartagin berera esnegaina bota, eta su bizian pare bat minutu irakiten eduki. Horrela karamelo saltsa bat izango dugu.
Ananak zerbitzatzeko, gainetik karamelo saltsa hau botatzea besterik ez zaigu falta.
…
Kasu!
Xuban Intxaustik gidatzen zuen ETBko “Txoriene” saioan Ikerrek ANANA ERREA RZ egin zuenekoa…
…
Akaso!
…
Beste postre edo txirrisklasik nahi badek hintzak hik …
Onddoak era ezberdin askotara presta daitezke. Errezeta hau berezi bezain erraza da. Onddoak garbitu, eta xafla finetan moztu. Baratxuri aleak ere zuritu, eta horiek ahalik eta pusketarik txikienetan moztu. Perrexila xehatu eta gorde.
Labea berotzen jarri 200 ºC-tan. Berotzen den bitartean, papillotea egiten hasiko gara. Horretarako, labeko erretiluan zilarrezko papera jarri –edo, ahal izanez gero, laberako paper sulfurizatua, egokiagoa baita–. Paperaren gainean onddoak zabaldu, eta bertara gatza gehitu, baita perrexila eta baratxuriak ere. Oliba olio zorrotada bat bota, eta papera poltsatxo baten itxura emanez ongi itxi. Oso garrantzitsua da paperaren tolestura hori ongi egitea, onddoek botatzen duten lurrin guztia poltsaren barruan gelditzeko eta zapore guztia mantentzeko.
Papillotea labean sartu eta bertan mantendu 10 bat minutuz. Ondoren atera, eta, irakin ondoren, jateko prest dago jadanik.
…
Kasu!
Plater nagusi gisa, edo baita beste jaki baten laguntzaile moduan ere aurkeztu daiteke.
Perretxikoei buruz hitz egiteko tartea ireki zuten ‘Zuek hor eta gu hemen’ saioan Iro Landaluzerekin. Onddoak eta perretxikoak, hobeto ezagutzen dituen pertsonarekin antza… Arretaz ibili onddoak jan aurretik! atala honakoa:
Xuban Intxaustik gidatzen zuen ETBko “Txoriene” saioan Ikerrek ziza nahaskia RZ egin zueneko bideoa.
ONDDOAK PAPILLOTE ERA RA onddoak papillote erara RZ .
Porruak garbitu, eta pare bat zentimetroko xaflatan moztu. Gauza bera egin azenario eta kuia txikiarekin ere.
Lapiko bat urez bete, eta sutan ipini. Irakiten hastean, gatz pitin bat bota, eta porruak gehitu. 5 minutu irakiten eduki ondoren, atera eta ur hotzetan sartu, hozteko. Beste hainbeste egin azenario eta kuia txikiarekin ere.
Barazki horiek egosten diren bitartean, kuia xaflari azala kendu eta bi zentimetroko laukitan moztu. Alberjinia (nahi dutenek azala kendu gabe) ere laukitan moztu, eta 5 minutuz irakiten eduki, egosi arte.
Barazki guztiak ur hotzetik atera, eta erretilu batean multzotan banatu.
Burruntzi makila bat hartu, eta lehenik Ibarrako piper bat sartu. Ondoren, barazki egosiak txandaka sartu makilan, eta, bukatzeko, beste Ibarrako piper bat jarri makilaren bukaeran.
Horrela jarraitu makila guztiak bete arte.
Plantxa bat berotzen jarri, eta ongi beroa dagoenean, oliba olio tanta bat bota. Burruntziak jarri gainean, gatz pitin bat bota, eta pare bat minutu eduki ondoren, buelta eman beste aldetik ere gorritu daitezen. Ondoren, atera, eta azken ukiturako, oliba olio gordin zorrotada bat bota; jateko prest izango dira orduan.
..
Kasu!
Barazkiak neurri berean moztu ditugunez, burruntziek itxura politagoa edukiko dute.
…
Akaso!
Potoko barazkien menestra RZren bideoa, garaiko barazki freskoekin egiteko aukera bada, errezeta egokitu daiteke, lehenik barazki bakoitza bere eran egosiz…
Egun hauetako hotzak konbatitzen jarraitzeko salda bero RZ goxo eta bizigarria dakarkizugu. Erraza, parranda osterako edo ama eta izeba datozenerako, baina noiznahi jateko modukoa duzu RZ sano, erraz eta goxoagorik nekez aurkituko duzun plater hau. Eta izen politagorik? Porrusalda… Zaindu, gozatu eta on egin! 🙂
Porruak eta azenarioak zuritu eta zati meheak egin. Patatak zuritu eta zatitu, puska txikitan kaskatuz.
Su ez oso bizira hurbildu kazola bat, jarri olioa eta barazki guztiak, gatz pixka batekin, eta eragin etengabe. Hogeiren bat minutuz eduki holaxe, gorritzen utzi gabe.
Ura bota gainera eta beste 20 minutuz eduki egosten, gatz puntua zuzendu, eta behar izanez gero, zaporea areagotzeko, haragi-salda kontzentratuaren pastilla bat gehitu edo, uretan egosi ordez, egosi haragi edo barazki saldatan.
Bero-bero mahairatu.
…
Kasu!
Porru barietate ezberdinak daude, laborantza edo kultibo-aro ezberdinegatik luzera, diametro, konsistentzia eta zapore ezberdinez. Udazken eta neguko porruak lodiagoak eta zapore gehiago edo zapore gogorxeagoak dira, udakoak berriz txikiagoak eta xamurragoak, zapore xuabeagoaz.
…
Akaso!
Errazagoa beti etxeko potoko barazkien menestra RZ…
Gabonetako jatunkeria denbora honen osteko urtarrileko barne garbiketa prozesua jarraituz, beste RZ garbi eta basiko bat dakarkizugu, ia antiRZ litzakena, bi hosto eta bi fruitu. Gainera berde pixka bat ikutu gorriekin, ezin patriotiko eta garbiagoa. Bakarrik bere horretan hartu behar zenuke eta ohera, baina edozein haragi edo arrain laguntzeko, beti buruan izateko primerako RZ azkar, koloretsu, erraz-erraza eta noiznahi jateko modukoa duzu honakoa. Txantxak aparte, behea jo dugu RZ honekin agian, kalitatez gora behar dugu, eta egingo dugu saltutxo bat otsailetik… Segi fin, gozatu eta on egin! 🙂
…
Osagaiak
2 eskarola garbi, xukatu eta hostoak libratuta
Granada bat
Oliba olio birjina, 6 koilarakada
Limoi zukua
Gatza
Eskarola entsalada granadekin
Errezeta
Granada erdibitu, eta koilara batekin aleak askatu, aleen tartean izaten duten mintza bazterrera kenduz, mikatza izaten baita.
Entsalada-ontzi batean eskarola eta granada-aleak paratu.
Katilu batean nahasi limoi zukua, gatza eta oliba olioa. Eskarolaren eta frutaren gainera isuri, buelta batzuk eman, eta mahaira azkar.
Lekak, zerrenda laburretan moztuak eta hariak kenduta. Eskutada bat
Dozena bat orburu bihotz, garbiak, lau puskatan moztuak.
6 baratxuri ale, zerrendatan
6 koilarakada oliba olio
Perrexil xehatua
600 g pasta, egosi berria, nahi dena (saltsa daramaten plater mota honetarako espagetiak edo tagliatelleak dira egokiak)
Pasta barazkiekin
Errezeta
Zartagin batean 3 koilarakada olio jarri eta orburu bihotzak sartu, gatz pixka batekin, pixkana-pixkana salteatu daitezen. Gorritu daitezela gutxika-gutxika, orburuak xamurtuz joateko. Gutxienez 15 minutu beharko dira, su motelean.
Orburuak atera, zartaginean beste 2 koilarakada olio gehiago jarri eta lekak gehitu. 10 minutuan salteatuko ditugu su ez oso bizian, gatz pixar batekin. Berde-berde gelditu daitezela. Orburuekin batera aterako ditugu.
Orduan gainerako olioa gehitu, baita tipulina, baratxuriak, piperrak eta porrua ere, gatz pixka batekin. Salteatu daitezela su bizi samarrean, gorritu daitezela, baina bigundu gabe. Hobe gogorxko egotea. Horretarako hobea da, beraz, txiki-txiki eginda egotea dena eta di-da batean salteatzea.
Orduan gorderik ditugun barazkiak gehitu, orburuak eta lekak, eta gatz pixar bat eman.
Bukatzeko, pasta egosi berria eta xukatua gehituko dugu. Pasta salteatu eta ongi nahas dadila gainerakoarekin. Par-par bota perrexila gainetik eta zerbitzatu.
Kazola zabal batean, olioa jarriko dugu, baratxuri aleekin, baina hauek osorik eta zuritu gabe. Su motelean berotu dadila eta baratxuriak gorritzen hasten direla ikusten dugunean, orduan arroza gehitu eta nahasi pixka batean. Gatza eman eta ur beroa isuri kazolara (nahi izanez gero, salda kontzentratuaren plantilla bat ere jar genezake).
Irakiten utzi, ez indarrez, arroza egosia dagoela ikusi arte, hau da, 15 bat minutuz. Ura kendu eta hozten utzi. Denbora sobera pasatu baldin badu arrozak egosten, hauxe dugu konponbide erraz bat: laster xukatu eta ur hotzetik pasarazi, egostea eteteko.
Tomateei azala kendu eta dado txikitan moztuko ditugu. Piper berdea eta tipulina gehitu gero. Behar duen gatza eman eta oliba olio birjina isuri, oparo, zorrotada eder bat. Arroza gehitu eta ongi nahasi. Beharrezkoa balitz, pixka bat gazitu berriz.
…
Kasu!
Arrozarekin egindako honelako entsalada bati osagaiak aldatzen ahal dizkiogu, gure gustuen edo haurren gustuen arabera. Urdaiazpiko egosia dadotan, kontserbako arto ale egosiak, egositako saltxitxa zerrak, maionesa pixka bat, oliba txikituak, kaparrak, arrautza egosi txikitua, ozpin pixka bat.
…
Akaso!
Karlos Argiñanoren arroz entsalada kakahuete eta indioilarrarekin RZazkarra:
Mami xamurrekoa eta azal kraskatsukoa da errezeta honetan erabili beharreko ogia, gure lagun kataluniarrek pan de payés deitzen dutena. Ahhh! gorroto egingo gaituzte esan behar dugunagatik, baina errezeta hau oso ongi gelditzen da hasteko ogia azaletik txigortzen badugu, Heresia gaitza, esango digute! Pikutara heresiak!
Bi aldeetatik igurtziko ditugu ogi xerrak tomate erdi umoekin, ogiak haien zukua ongi har dezan. Hori egin aurretik, bitan zatituriko baratxuri batez igurzten baditugu, talibanen batek errezeta hori jatorrizkoa ez dela argudiatuko digu, baina tira!
Azkenik, gatza eman eta oliba olio ugariz garaztatuko ditugu ogi xerrak. Olio jarioan geldi daitezela malapartatuak!
…
Kasu!
Hestekiak, urdaiazpiko iberiarra, natxoak gatzetan, mojama, butifarra erreak, eta abarrak aurkeztu ahal izango ditugu ondoan. Edozein ogitarteko prestatu behar dugunean, ogia gisa honetan prestatzen badugu, bizia askoz ere gozoagoa izango da eta bizkorrago igaroko dira gure pena guztiak.
Piper berde eta gorriak zerrenda finetan moztu, juliana eran
Tipulina garbitu eta juliana eran moztu.
Zartagin txiki batean oliba olioa jarri eta baratxuria gorritu
Tipula gehitu eta su bizian landu, gatza gehitu tipulak ura gal dezan
Tipula gardentzen hasten denean piper zatiak gehitu
Guztia elkarrekin landu eta su ertainean jarri egosten
30 minutu inguru behar ditu piperradak egosten prest izateko
PIPERRADA (BAKAILAOAREKIN) Boca Dorada
Kasu!
Haragi zein arrain askoren lagungarri eta funts gisara erabil daiteke. Argazkikoa bakailaoarekin dago, baina izan daiteke legatz frijituarekin, atunarekin, haragi xerra ogiztatuekin… Harriak ere bikainak izan daitezke piperrada_on batekin.
Iparraldean ohikoa da, tomatea gehituta, xingarrarekin eta arrautza frijituekin.
Zuritu eta dadotan, ataletan edo xerratan zatituko dugu fruta guztia. Marrubiak laurdenetan erantsiko ditugu, eta azkenak izango dira mugurdiak, zanpaturik gerta ez daitezen. Banana ere azkenerako utziko dugu, ilun ez dadin.
Fruta guztia batu eta gero erantsiko dugu limoi edo lima azal birrindua eta laranja zukua. Bira batzuk eman, nahasi eta freskatzen utziko dugu guztia hozkailuan. Hotz zerbitzatuko dugu mazedonia.
…
Kasu!
Norberaren gustuaren eta sasoiaren arabera aldatuko ahal izango da mazedonian nahasi beharreko fruta. Sasoikoa erosiz gero, merkeagoa izango da fruta. Ez ditzagun, bestalde, fruitu asko eta asko ahantz: gerezi hezurgabeak, kakiak, granada, limoia, aranak, pomeloa, mandarinak, eta abar.
Mazedoniaren gainetik menda, berbena edo albahaka hosto freskoak zabaldu egin ditzakegu. Egoki moldatzen dira fruta freskoarekin. Tanta batzuk likore edo edari bizi eranstea ere ez dago lekuz kanpo, eta esnegain harrotuarekin edo saltsa ingelesarekin zerbitza dezakegu mazedonia. Horrelakoetan, on egingo die lagungarri horiei tanta batzuk Dry Sack, Ron edo Porto zahar gehitzeak.
Ur hotz ugarian, ozpin edo ehe tanta batzuekin, garbituko ditugu uraza eta eskarola hostoak. Xukatu eta ongi lehortuko ditugu ondoren. Eskuekin zatituko ditugu hosto handienak, hostoen zirietatik abiatuta.
Garbitu ondoan, limoiaren moduko ataletan moztuko dugu tomatea. Ozpin-olioa prestatuko dugu gero, oliba olio birjina, ozpina eta gatza erabilita.
Ozpin-olioaren herena isuriko dugu entsalada-ontzi baten hondoan eta haren gainean ipiniko ditugu tomate atalak, eta haien gainean zainzuriak, arrautza egosi laurdenkatuak, antxoak eta mendrezka, xafla mehetan izpitua edo papurtua. Gai hauen guztien gainean zabalduko ditugu uraza eta eskarola hostoak eta tipulin zirrindolak.
Ozpin-olioaren gainerakoa ondoan duela zerbitzatuko dugu entsalada, ozpin-olioaz nork bere gustura manea dezan. Horrela egiten badugu, hostoak ez dira zimelduko. Gainera, gai astunenak ontziaren hondoan eta arinenak gainaldean ipintzen baditugu, behar bezalako entsalada jango dugu, gaiak zanpatu gabe.
…
Kasu!
Aitzaki egokia dira entsaladak osagaiak etengabe aldatzeko. Oinarri honetan, nahi bezalako entsalada guztiak maneatu ahal izango ditugu, erremolatxa, luzoker edo pepinoa, kornixonak ozpinetan, azenarioa, Idiazabalgo gazta dadotan, olibak, intxaurrak, eta abar gaineratuz. Ozpin-olioa ere alda dezakegu, ziapea, soja-saltsa edo limoi zukua erantsiz.
Txerri ukondoa, puska eder bat, egosia eta hezurgabetua, dado txikitan moztua
Tomate handi bat, ondua baina ez biguna, dadotan moztua
Perrexil xehatua
Ozpin-pepinoak, txiki-txiki eginda, 2 eskutada
2 koilarakada maionesa
Piaze pikorrak, 2 koilarakada
Oliba olio birjina, 8 koilarakada
2 koilarakada sagardo-ozpin
Gatza eta piperbeltz eho berria
…
Errezeta
Hasteko gopor batean osagai hauek guztiak nahasiko ditugu: dilistak, txerri ukondoa, dadotan moztutako tomatea, perrexila eta ozpin-pepinoak.
Katilu batean gatza eta piperbeltza jarriko ditugu, ozpinarekin. Oliba olioa gehituko diogu zurrusta finean, eta sardexkarekin joko dugu. Maionesa eta ziapea ere gehituko ditugu.
Prestatutako saltsa honekin maneatuko ditugu dilistak. Ongi nahasi. Freskatzen utziko ditugu denbora-tarte batean hozkailuan, jateko atera baino lehen.
4 urdaiazpiko xerra (begetarianoi eta beganoek ez)
tipulin bat
baratxuri buru bat
gatza
oliba olioa
Errezeta:
Kontserban ditugun barazki gutiak xukatu.
Patatak zuritu eta zati txikitan moztu.
Urdaiazpiko xerrak zerrenda txikitan moztu.
Tipulina garbitu eta zati txikitan moztu.
Baratxuri burua zati txikitan moztu, ondoren olio piskatetan sartu.
Zartagin txiki batean oliba olioa jarri, patata zatiak estaltzeko adina. Berotzen denean patata zatiak gehitu eta bertan frijitu. Kolorea hartzen duten arte.
Zartaginean oliba olio kolirakada bat berotzen jarri.
Baratxuria gehitu zartaginera, gorritzen hasten denan tipulina gehitu eta guztia ondo landu
Baratxuri eta tipulari urdaiazpiko zatiak gehitu.
Akatxofa, azenario, kardu eta ilarrak zartaginera gehitu eta guztia batera egosten jarri, koilararekin kontuz irabiatu barazkiak puskatu gabe.
Frijitutako patatak gehitu eta beroa dagoenean prest dago.
MENESTRA Javier Lastras
Kasu!
Egosi edo poxaturiko arrautzekin lagundu daiteke errezeta. Pertsonako bat.
Garaiko barazki freskoekin egiteko aukera bada, errezeta egokitu daiteke, lehenik barazki bakoitza bere eran egosiz.
Lehenbizi patatak egiteko, hauek zuritu, gustuko den eran moztu eta uretan gorde behar dira. Gopor edo bol batean adibidez.
Kazola edo zartagi batean, patatak estaltzeko haina olio berotzen jarri.
Olioa kea botatzen hasten den momentuan, patatak bertara igaro. (Aurretik ondo lehortuta eta gatzatuta).
Hasieran patatak oliotan mugitu itsatsi ez daitezen. Olioaren tenperatura ertain- altuan mantendu eta hurraren kolore marroixka hartzen duten arte bertan eduki.
Sukalde paper baten gainera atera gehiegizko olioa xukatzeko.
…
Saltsak:
Tipula maionesa egiteko, tipula erdia zati txikitan egin, oliba olio koilarakada bat gehitu eta maionesa potearekin batera turmixatekin irabiatu.
Braba delakoa egiteko, tomatea zartaginean egosi 20-30 minutuz erdira gutxitzen den arte eta orduan, pipermina, modena ozpina eta azukre koilarakada bat gehitu. Dena ongi nahasi eta listo.
Baratxuri krema egiteko, baratxuri burua labean erre 160º tan 30 minutuz. Erreta dagoenean, mami guztia atera eta gorringo gordinarekin nahasi eta joz, krema bihurtu. Nahasketa honi maionesa koilarakada bat gehitu eta piper hauts beltz puntua eman.
PATATA FRIJITUAK Dan Germain
Kasu!
Patatak uretan daudela, ura bera aldatzen joanez gero, berezko duten “fekula” (urari kolore zurixka ematen diona) galtzen joango da eta honela kraskatsuagoak izango dira frijitutakoan.
Frijitzeko, patataren tamaina garrantzi handikoa da. Oso lodi moztu ezkero, barrutik gordin geratzeko arriskua egondo da eta.
Olioaren tenperatura kontrolatzea ere garrantzizkoa da. Gomendagarriena, 10etik 7-8ko neurrian izatea sua.
…
Akaso!
Patata frijituak (saltsa desberdinekin) Garniziotzat jo daitekeen errezeta hau, ia edozein plateren lagungarri izan daiteke. Bere horretan ere, lagunekin partekatzeko bikain askoa da errezeta hau…
Barazki erreak garaiko barazkiekin egitea komeni da zaporeak eta testurak hoberenak izateko. Adibide honetan, irailean topa daitezkeen barazkiak egiten dira, baina, esan bezala, garaian garaikoekin egin dezakezu.
Osagaiak
2 Tipula
Piper gorri bat
2 Aberjinia
2 Kuiatxo
Baratxuri buru bat
Oliba olioa
Sagar ozpina
Gatza
BARAZKI ERREAK Michela Simoncini
Errezeta:
Barazki guztiak baratxuria izan ezik, uretan garbitu. Tipulak zuritu eta baratxuri burua erdibitu (atal guztiak erdira egiten dituelarik).
Labea 180 gradutan berotu.
Bero dagoenean, barazkiak gatzatu, olioztatu eta osorik dauden moduan labean erre guztiz egiten diren arte. 40 minutu inguru.
Labetik bero ateratzen diren momentuan, ozpin koliarakada txiki batekin busti, baratxuria atera eta zilar paperarekin tapatu bandeja 10 minutuz.
Baratxuriaren mamia atera eta katilu txiki batean oliba olio goilarakada bat gehituta, krema egin. Baratxuri erre “ali-oli” moduko bat lortu arte.
10 minutu horien ostean barazkiak zuritu eta baratxuri krema eta oliba olio gordinarekin zerbitzatu.
Kasu!
Ia mota guztietako saltsa ezberdinek balio dute. “Romesko” erakoa ere oso aproposa da horrelakoak laguntzeko, Katalunian ohikoa dena.
Plater honek ere, lagungarri edo guarnizio moduan joka dezake, edozein arrai edo haragiren laguntzaile.
kontserbako atuna pote bat (beganoa bazara ez, jakina)
piper berde bat
piper gorri bat
entsaldarako tomate bat
16 oliba inguru
kontserbako arto pote bat
0,1 kg gazta
Oliba olioa bi koilarakada
Gatza
Mahats pasak bi koilarakada
10 intxaur
Ozpin koilarkada bat
PASTA ENTSALADA Anomalus Allure
Errezeta:
Lapikoan 1,5l ur irakiten jarri.
Piperrak garbitu eta zati txikitan moztu.
Tomateari azala kendu eta zati txikitan moztu. (Azala erraz kentzeko, tomateari gurutze bat egin azalean labanarekin eta ur irekinetan murgildu minutu batez.)
Artoari duen zuku guztia kendu.
Gazta lauki txikitan zatitu
Lapikoan irakiten dagoen urari gatza eta olio koilarakada bat bota.
Pasta lapikoan sartu eta 8-10minutuz irakin.
Pastari ur beroa kendu eta ur hotzetan egosketa eten.
Azkenik ontzi batean pasta, barazki txikituak, atuna, gazta, intxaurrak eta pasta ondo nahastu.
Hozkailuan gorde
Ongarria egiteko, ontzi txiki batean ozpin koilarakada bat, mahats pasak, oliba olio 2-3 koilarakada eta gatz apur bat nahastu.
Jateko unean entsalada ongarriarekin nahastu.
Kasu!
Errezeta freskoa da, hozkailuan mantendu beharrekoa, baina guztiz erabilgarria kanpoan bazkaltzen duzunerako.
Osagaien neurriak norberaren arabera egokitu daitezke inongo arazorik gabe.
Sukaldeko eltzean babarrunak ura eta oliba olioarekin jarri egosten
Bor-bor bizian hasten denean sua jeitsi eta ertainean mantendu
Babarrunak 3 orduz egon behar dira sutan gutxienez, errezeta azkartzeko presioko eltzean egin daiteke babarruna
Saltsa loditu eta indabak eginik daudenean gatza gehitu. Hau amaieran egitea oso garrantzitsua da babarrun edo indabak zarta ez daitezen
Aukeran olio errea (baratxuri errefritoa) gehitu daiteke, azken unean eltzera botata
Kasu!
Babarrun edo indabak odolki, aza eta Ibarrako piperrekin lagundu daitezke. Beti ere babarruna bereizita egosi behar da eta gero ondoan nahi diren lagungarriak jarri.
Egin ostean izozgailuan gorde daitezke. Behar direnean berotu eta jateko prest egon daitezen.
(Esan beharrik ez dago, argazkiko txerrikiak ez direla begetario eta beganoentzat, ez da?)
Errezeta hau, munduko xinpleena, ez da lau lagunentzat, bakar batentzat baizik. Urdaila triste, ondoezik edo bihotzerreaz gaudenean hartuko dugu salda hau. Ajeak jota gaudenean, beraz. Ez du huts egingo.
Osagaiak:
2 berakatz edo baratxuri ale
Gatza
Ura
Ogi puska bat
Zorrotada bat oliba olio birjina
Errezeta:
Eltze txiki batean, ura jarriko dugu egosten, berakatz ale birekin.
Irakiten utziko dugu, borbor handian, bost-zazpi minutuan.
Sua itzali, gatza eman, zorrotada on bat olio isuri eta ahalik eta beroen hartuko dugu, mingaina erre gabe.
BERAKATZA Andrés Nieto Porras cc-by-=
Kasu!
Ogi zatiak erantsi ahal izango ditugu, zopa moduan jateko. Ohitura zaharra da salda hau hartzerakoan (nahi gabe) mingaina erretzea, baina tradizioa errespetatzeagatik ere egin dezakezu, hala nahi izatera.
Baratza baldin badaukazu, honez gero badakizu gurean oso emankorra izaten dela leka edo baina. Ia aspertzeraino jarduten du eman eta eman sare, makila edo pardatan gora eginez. Esan liteke gurean gehientxo jaten den barazkia dela porruekin batera. Bai, badakigu berez ez dela barazkia, lekaria dela, baina egia esatera, guk barazki bezala ikusten dugu gehiago, bere lehengusu babarrun eta antzekoen artean baino. Hala ere, lekaleen artean sartu dugu, badaezpada, Jakoba Errekondo haserretuko zaigun beldurrez.
Osagaiak:
Kilo bat leka
Lau patata eder
Tipula bat (hautazkoa)
Oliba olioa
Berakatza
Errezeta:
Lekak garbitu eta zerrendatan zatitu erditik goitik behera lanbanarekin, ertzetako hariak eta bi muturrak kenduz. Luzeegiak badira, krak! erdibitu eskuekin.
Jarri eltze batean ur hotzarekin egosten, olio xorrotada bat eta gatza eginez.
Tipula ere, osorik, jarriko duzu bertan. (Hautazkoa).
Ura borborka hasten denetik ordu laurdenera edo, gehitu patatak zuritu eta zatitan kraskatuta.
Utzi beste 20-25 minutu borborka, sardexka sartuta patatak eginda daudela ikusi arte.
Egoste ura iragazi eta gorde zopa edo salda bat egiteko.
Zartagin txiki batean, jarri olio apur bat eta beroa denean, bota bi berakatz ale xerraturik. Hurraren kolorea hartzen hasitakoan, parrastatu olio beroa leka-pataten gainetik.
LEKAK Herbolario Allium cc-by
Kasu!
Nahi izatera, urdaiazpiko zaporearekin ere egin ditzakezu: zartagin batean jarri olioa eta gorritu bertan urdaiazpiko dado zenbait. Txigortu direnean, bota gainera baratxuri xerrak gorritu arte. Bota dena leka eta patata egosi berrien gainera, nahasi ongi eta mahaira. (Gustuko baduzu, paprika edo pimentoia ere gehi zeniezaioke). Eta ez ahantzi salda horrekin fideo edo arroz zopa bikain bat egin daitekeela. Esaterako. (Ez esan inori, baina zaporea handitzeko, guk pastilla kontzentratu erdi bat gehitzen diogu).
Dilista edo lenteja/lentillea dugu lekale erabilienetakoa gurean. Merkea da, osasunarentzat bikaina eta jateko erraza. Prestaerak ere ez du zailtasunik baina, kasu, urik gabe geratu, erre eta eltzearen hondoan itsasten badira dilistak, alferrik ibilko zara Arantzazuko edo Unbeko amabirjinari errezatzen: horrek ez dauka bueltarik. Onena guztia komunetik behera bota eta berriro hastea duzu. Horregatik, bi errezeta emango dizugu gauza berdintsua egiteko, lehenengo sinple eta arruntena eta, ondoren, sofistikatuago bat. Biak ala biak primerakoak.
DILISTAK Jaime cc-by
Dilista egosi errazak
Osagaiak:
Dilistak 600 gr.
Tipula edo porru bat osorik
Azenario bat edo bi osorik
Olibaolio txorrotada bat olio
Ura
Gatza
Errezeta:
Lapiko espres batean jarriko ditugu dilistak eta gainerako osagai guzti-guztiak. (Guri txikiak, pardina motakoak gustatzen zaizkigu, ez baita beratzen ibili behar eta fin-finak ateratzen dira, gainera.)
Dilistak halako bi ur jarri. Lapikoa itxi eta presioa hartzen duenetik, hogeiren bat minutu utzi egiten, eta denbora hori iragandakoan utzi bertan presioa joan arte. (Pazientziarik ez baduzu, jarri ur hotzaren txorrotean).
Dilistak dastatu eta puntuan dauden erabaki. Gerta daiteke ur gehiegi ukaitea, kendu. Gerta daiteke egin gabe egotea, eman irakinaldi bat. dastatu eta erabaki gatz-puntu ona duten.
Kasu!
Izenburu zatarra jarri diogula eta, baliteke mezprezuz begiratzea prestaketa honi. Ez zaitez tronpa: plater bikaina da, zinez.
DILISTAK Javier Leiva
Dilista egosi mokofinak
Osagaiak:
5 koilarakada handi oliba olio birjina estra
Tipulin bat, pikatua
Porru baten zuria, pikatua
Azenario bat, pikatua
2 koilarakada tomate saltsa
Ximiko bat piperrauts gozo
600 g dilista
Ura
Gatza
Baratxuri ale bat, xerratan moztua
Errezeta:
Barazkiak prestatzeko erabiltzen dugun kazola zabal bat hartu, 3 koilarakada oliba olio isuri eta su eztian jarriko dugu. Tipulina, porruaren zuria eta azenarioa erantsi eta 5 minutuan edukiko dugu guztia, su eztiaren beroan nahasirik, kolorea hartzen utzi gabe. Gatz pikor batzuk eman eta gero, tomate saltsa eta piperrautsa erantsiko ditugu.
Dilistak sartuko ditugu orduan. Su horretan edukiko dugu guztia beste 2 minutuan eta ur hotzez estaliko dugu guztia, bi hatzeko neurria gainetik. Gatz pixka bat berriro eman eta su eztian utziko dugu egosten guztia 50 minutuan.
Epe hori igaroxe dugularik, baratxuri-olio errea prestatuko dugu. Horretarako, padera bat su biziaren gainean jarri eta erabili gabe gelditu zaigun olioa (2 koilarakada) isuriko dugu hartan. Olioa oso bero dagoela sumatu orduko botako ditugu baratxuri-xerrak. Berehala gorrituko zaizkigu eta, erretzen utzi aurretik, dilisten gainean “su gainean egongo dira oraindik dilistak“ irauliko dugu baratxuri-olioa.
Egosten utziko dugu guztia minutu batzuetan. Xamur eta gatzez ongi daudela frogatu eta sutatik aterako ditugu dilistak. Jateko moduan egongo dira orduan.
Kasu!
Urdakia erantsi nahi izanez gero, beste eltze batean jarriko ditugu txorizo hezea, odolkiak, txerri saiheskiak edo geure gustuko beste txerrikiren bat eta, puskak egin eta gero, dilistei erantsiko dizkiegu sutatik atera baino 5 minutu lehenago.
Webguneak cookie-ak erabiltzen ditu nabigazioa errazteko, publizitatea kudeatu eta analisi estatistikoetarako. Nabigatzen jarraitzen baduzu hauen erabilera onartzen duzula ulertuko da.Onartu
Errezeta
Osagaiak 
Errezeta
Errezeta
Errezeta
Osagaiak
Errezeta
Gaurkoan Amonaren errezeta baten aldaera dakarkizugu, Amonaren garbantzu Chowderra, errezeta erraza eta osasuntsua, ohituraz arraiarekin egitekoa, baina geuri amonaren erara gustatzen zitzaigunez garbantzuekin soilik, hona hemen zeuretzat. Chowderra zopa eta krema baten artean kokatuko genuke, erdibidean. Definizioz Chowder-a zopa lodi bat da, esnez edo kremaz, itsaskiz eta barazkiz prestatua, gailetak ondoan (ship biscuits edo saltine crackers deitutakoak dira ohiko batzuk). “Chowder” Frantsesetik datorren hitza dela diote, chaudière itzulita ‘pote’ litzake eta chaud ‘beroa’… Irlandan seafood chowder delakoa oso ezaguna da (arrai zopa loditxo antzekoa); eta prestaera ezberdinak daude Kanada eta Estatu Batuetan ere bai. Ingalaterra Berrian adibidez txirla txikituekin eta patata txikituekin egin ohi da, esne eta esnegain base batean, askotan gurin kantitate txiki batekin nahastuta. Esan bezala errezeta 
Osagaiak
Errezeta
Osagaiak
Errezeta
Errezeta
Errezeta
Errezeta
Gehitu:
Osagaiak
Osagaiak
Errezeta
Zartagin batean 3 koilarakada olio jarri eta orburu bihotzak sartu, gatz pixka batekin, pixkana-pixkana salteatu daitezen. Gorritu daitezela gutxika-gutxika, orburuak xamurtuz joateko. Gutxienez 15 minutu beharko dira, su motelean.
Errezeta
Kasu!
